RSS

Aktualności

  • Tuesday, 4 July 2023r. Kultura

    Komandor z Wieliczki z wielką pasją do morza

    Z życia  UTW w Kłaju – Wykład

    W dniu 27 marca w sali widowiskowej Urzędu Gminy Kłaj odbył się wykład Bogumił Nowotny - jeden z twórców państwowości Polskiej.

     

    Wykład wygłosił pan Adam Kociołek obecny starosta Wielicki, a prywatnie pasjonat spraw związanych z żeglarstwem i morzem.

    Postać Bogumiła Nowotnego została przedstawiona od czasu jego urodzenia w Wieliczce w 1871 roku. Jako młody człowiek został zachęcony do służby w austro-węgierskiej marynarce wojennej i rozpoczął swoją przygodę z morzem w szkole kadetów w Puli. Następnie jako uczestnik I wojny światowej, będąc kapitanem kontrtorpedowca Scharfsutze dokonał kilku brawurowych akcji na Adriatyku zadziwiając nawet swoich przeciwników.

    Gdy w 1918 roku znalazł się w Polsce jako obserwator z ramienia władz austro-węgierskich stwierdził, że jest szansa na odrodzenie jego ojczyzny i natychmiast złożył rezygnację ze służby w austro-węgierskiej marynarce i włączył się mocno w tworzenie struktur wolnego państwa polskiego, w tym oczywiście Marynarki Wojennej, jak i handlowej.

    Dekretem z dnia 28 listopada 1918 roku wydanym przez naczelnika państwa Józefa Piłsudskiego zostaje formalnie powołany na szefa sekcji Polskiej Marynarki Wojennej. Polska nie miała jeszcze wtedy dostępu do morza, a więc Nowotny tworzy zręby marynarki w twierdzy Modlin, która była pierwszą bazą dla polskiej marynarki wojennej. Powstaje wtedy flota składająca się głównie z monitorów rzecznych, czyli statków rzecznych uzbrojonych w działa bądź lekkie karabiny maszynowe. Powstaje również ośrodek szkoleniowy dla marynarzy zgłaszających się z różnych zaborów. Bunt marynarzy głównie pochodzących z zaboru rosyjskiego stłumiony przez Nowotnego, skutkuje intrygami i na skutek różnych skarg składanych na niego do przełożonych Bogumił Nowotny w marcu 1919 roku składa rezygnację z funkcji szefa marynarki wojennej.

    Jednak jego pasja do morza powoduje dalsze działania na rzecz państwa polskiego, ale związane już z uruchomieniem pierwszego polskiego przedsiębiorstwa żeglugowego o nazwie Sarmacja. Pierwszym statkiem, który wpłynął do nowo wybudowanego portu w Gdyni był właśnie statek Wisła z Towarzystwa Żeglugowego utworzonego przez Bogumiła Nowotnego.

    W czasie wojny Bogumił Nowotny musiał uciekać na Chorwację przed Niemcami, a z kolei z Chorwacji do Włoch przed Chorwatami, którzy chcieli go rozstrzelać jako byłego oficera marynarki austro-węgierskiej. Miał szczęście, że dowódcą partyzantki, która miała wykonać wyrok był jego dawny marynarz, który ostrzegł go o całej sytuacji.

    Bogumił Nowotny zmarł w 1960 roku w Castel Gandolfo we Włoszech i tam jest jego mogiła.

    W zeszłym roku Powiat Wielicki uczcił 150 rocznicę urodzin Komandora Nowotnego stosowną tablicą na terenie starostwa wielickiego. W uroczystości uczestniczyli również przedstawiciele dowództwa Marynarki Wojennej z wiceadmirałem Jarosławem Ziemiańskim obecnym dowódcą marynarki.

    Uroczystości uświetniła również Kompania Reprezentacyjna Marynarki Wojennej oraz Orkiestra Reprezentacyjna Marynarki Wojennej. Była to pierwsza tego typu uroczystość w dziejach małopolski.

    W wykładzie uczestniczył również pan Stanisław Włodek w oryginalnym mundurze marynarskim z lat 60, bo wtedy właśnie służył na okrętach trałowych. Zaprezentował również wykonany z puszek po konserwach model okrętu na którym pływał.

    Na zakończenie uczestnicy zadawali pytania wykładowcy i panu Włodkowi oraz wykonali pamiątkowe zdjęcia.

    Laskowska Lidia
    Kociołek Aleksandra

Galeria