„Poznaj swój kraj – Poznań i okolica – kolebka państwowości polskiej”
Realizacja zadania „Poznaj swój kraj – Poznań i okolica – kolebka państwowości polskiej” jest kontynuacją wcześniejszego zadania podjętego w 2016 r., które było realizowane przez nas na tych terenach w 1050 rocznica przyjęcia chrześcijaństwa w obrządku rzymskim przez Mieszka I. To poprzednie zadanie pod nazwą Historia i Kultura wczoraj i dziś – „Szlakiem Piastowskim” pozwoliło nam wyruszyć na ziemię państwa Gnieźnieńskiego w okolice: Gniezna, Ostrowa Lednickiego, Biskupina, Strzelna, Trzemeśna i Kruszwicy ( obecnie tereny te znajdują się w obszarze pogranicza województwa wielkopolskiego i kujawsko-pomorskiego), aby zapoznać się z historią i kulturą odległych czasów średniowiecza z początków państwa polskiego. Jednakże nie sposób w kilka dni zapoznać się ze wszystkimi zabytkami kultury, architektury i miejscami pamięci narodowej, jakie na tych terenach przez wieki powstały lub zostały zgromadzone. Dlatego też w tym roku postanowiliśmy kontynuować poznawanie tych ziem jej zabytków a zrazem naszej bogatej historii z okresu działalności gospodarczej, ekonomicznej pierwszych Piastów, jak również z późniejszą historią tych ziem, nawiązując jednocześnie do czasów współczesnych. Realizacja tego zadania ma skłonić uczestników do przemyśleń, refleksji i zadumy nad świadectwem IX-X wiecznej i najnowszej historii Polski a dodatkowo ma służyć upowszechnianiu rekreacji i turystyki wśród mieszkańców Gminy Kłaj i Powiatu Wielickiego.
W tym celu 23 maja 2019r. o godz. 5.00 ruszamy szlakiem: Kłaj – Kórnik – Poznań – Winna Góra– Giecz – Swarzędz – Rogalin, aby zapoznać się „z kulturą i historią wczoraj i dziś” ziemi Wielkopolskiej i jej wielkiego syna – Jana Henryka Dąbrowskiego oraz współczesnymi kierunkami rozwoju tego regionu.
W pierwszym dniu naszej wyprawy - 23 maja, nasz autokar po 9 godzinnej podróży podjeżdża do Kórnika - miasta szlacheckiego lokowanego w 1458 roku, obecnie siedziba gminy miejsko – wiejskiej. Naszym celem jest zwiedzenie zamku – muzeum i Arboretum Działyńskich. W 1676 r. majątek kórnicki został kupiony przez Działyńskich, którzy władali nim przez dwa stulecia. W tym okresie nastąpił rozkwit rezydencji, miasta oraz okolicznych wiosek. Teofila z Działyńskich Szołdrska-Potulicka znacznie rozbudowała rezydencję, a także unowocześniła miasto sprowadzając do niego nowych mieszkańców, kupców i rzemieślników, którym nadała liczne przywileje.
Od 1793 r. Wielkopolska należała do zaboru pruskiego jako prowincja o nazwie Prysy Południowe. Mieszkańcy Kórnika walczyli w powstaniach wielkopolskich w latach 1794 i 1806. W okresie zaboru właścicielem dóbr kórnickich był Tytus Działyński, który przebudował zamek, unowocześnił folwarki, utworzył bibliotekę oraz Arboretum Kórnickie. Dla obrony nazwy przed zniemczeniem oficjalnie zmienił ją na Kórnik. Za swoją działalność powstańczą i postawę patriotyczną zmuszony został do emigracji, a jego majątek został skonfiskowany. Jednak po wygranym procesie dobra wróciły w ręce Działyńskich, a Tytus Działyński zajął się działalnością wydawniczą.
Następnym właścicielem Kórnika był Jan Kanty Działyński, który zebrał największą kolekcję drzew i krzewów w całej Polsce. Powiększył również zbiory biblioteczne, a także wspierał działania patriotyczne. Pod koniec XIX wieku majątek przejął ostatni właściciel Kórnika - Władysław Zamoyski, który w 1924 roku przekazał narodowi bibliotekę oraz zbiór pamiątek narodowych i dzieł sztuki,..
Po zwiedzeniu zamku, powozowni oraz arboretum i po całodziennych trudach podróży udajemy się do hotelu „Wielkopolanka” w Pętkowie koło Środy Wielkopolskiej na zasłużony odpoczynek.
W drugim dniu realizacji naszego zadania 24.05 (piątek) udajemy się do Poznania gdzie zwiedzamy:
1. Bazylikę archikatedralną św. Piotra i św. Pawła w Poznaniu na Ostrowie Tumskim, gdzie znajduje się miejsce pochówku pierwszych władców Polski oraz domniemane miejsce chrztu Polski (najstarsza w Polsce katedra ustanowiona w 968 r.). Następnie udajemy się pod kolegiatę NMP z 1448 r. na Ostrowie Tumskim, gdzie pod kościołem znajdują się pozostałości kaplicy z 965 r.; prawdopodobnie pierwsze miejsce, gdzie po przyjęciu przez Polskę chrztu odprawiane były liturgie.
2. Z Ostrowa Tumskiego udajemy się na Starówkę, zwiedzamy: rynek, ratusz ze słynnymi poznańskimi koziołkami, stare miasto, Bibliotekę Raczyńskich, Zamek Królewski z 2 poł. XII wieku na wzgórzu Przemysła barokowy kościół ojców Franciszkanów a następnie „Palmiarnię Poznańską” z 1910 r. w parku Wilsona o pow. 4.600 m². W 12 pawilonach prezentowanych jest ok. 1.100 gat. roślin, a w akwarium 170 gat. ryb oraz około 50 gat. roślin wodnych (największe w Polsce i jedno z największych w Europie sztucznych zbiorowisk roślinności tropikalnej). Pod wieczór zasiadamy na starym mieście w ogródkach gastronomicznych by zasmakować kawy i tradycyjnych rogali świętomarcińskich. Po dwu godzinnym relaksie udajemy się do miejsca zakwaterowania w urokliwym hoteliku w Pętkowie.
W trzecim dniu 25 maja (sobota) o godzinie 8 udajemy się do Winnej Góry gdzie znajduje się Pałac Jana Henryka Dąbrowskiego naszego bohatera i patrioty, twórcy Legionów Polskich we Włoszech. Jan Henryk Dąbrowski urodził się 2 sierpnia 1755 r. w Pierzchowcu niewielkiej miejscowości niedaleko Kłaja jednak osiadł w Winnej Górze gdzie otrzymał od Napoleona za zasługi na polu walki Pałac wraz z majątkiem. Po zwiedzeniu Pałacu Muzeum im. J.H. Dąbrowskiego i jego grobowca, który znajduje się w miejscowym kościele ruszamy do Giecza. Tu zwiedzamy Grodziszczko z IX w. – gród obronny na planie pięciokąta o pow. ok. 3,6 ha (wewnątrz obwałowań 1,6 ha), wały mają u podstawy ok. 30 m, wys. do 9 m; jest to domniemane miejsce rodowej siedziby dynastii Piastów, z której pochodził pierwszy znany z imienia władca Polski – Mieszko I (najstarszy gród piastowski w Polsce),
Następnie kierujemy się do Swarzędza by zwiedzić Skansen i Muzeum Pszczelarstwa im. prof. Ryszarda Kosteckiego z 1963 r. Skansen w Swarzędzu, to unikatowy w skali europejskiej zbiór uli, największy w Polsce i w Europie (ok. 230 obiektów, w tym 600-letnia barć wiślana). Po zapoznaniu się z historią pszczelarstwa i rzemiosłem bartników zwiedzamy skansen z ulami.
Po południu docieramy do Rogalina by zwiedzić Pałac Raczyńskich i wspaniały rokokowy park ze słynnymi rogalińskimi dębami. Rogalińską rezydencję zbudowano w drugiej połowie XVIII wieku jako rodową siedzibę Kazimierza Raczyńskiego, pisarza koronnego, późniejszego starosty generalnego Wielkopolski i marszałka nadwornego koronnego na dworze Stanisława Augusta Poniatowskiego. Na początku XIX wieku wnuk Kazimierza, Edward Raczyński wzniósł na wschodnim krańcu rezydencji, kościół- mauzoleum i założył park krajobrazowy. Pod koniec XIX wieku Edward Aleksander Raczyński i jego żona Róża z Potockich przeprowadzili szeroko zakrojony remont pałacu. W jego wyniku między innymi dawna reprezentacyjna sala jadalna została przekształcona w neobarokową bibliotekę, wypełnioną wydawnictwami o sztuce. W 1991 roku ostatni męski potomek rodu, prezydent RP na Uchodźstwie, Edward Bernard Raczyński utworzył Fundację im. Raczyńskich przy Muzeum Narodowym w Poznaniu, której przekazał zbiory malarstwa z galerii i inne dzieła sztuki pochodzące z pałacu oraz prawa własności do zespołu pałacowego.
Pełni wrażeń - po całym dniu zwiedzania, zmęczeni, ale wzbogaceni o wiedzę, którą przekazywali nam przewodnicy – wracamy w rodzinne strony. Może za rok spotkamy się znów przy realizacji następnego zadania z dziedziny kultury poświęconemu kultywowaniu polskich miejsc pamięci narodowej.
Powyższe zadanie pod nazwą „Poznaj swój kraj – Poznań i okolica – kolebka państwowości polskiej” zrealizowane zostało z wykorzystaniem środków własnych TS Wolni Kłaj oraz przy wsparciu finansowym Powiatu Wielickiego, Urzędu Gminy Kłaj oraz wpłat własnych beneficjentów.
Jerzy Czubak
