AktualnościPrawdą jest, że działalności społecznej nie da się „zadekretować”, w związku z tym w polskim systemie edukacji, podobnie jak w całym życiu społecznym obserwuje się deficyt aktywności obywatelskiej. Jednocześnie niejednemu rodzicowi zdarza się narzekać i utyskiwać na brak realnego wpływu na to, co się dzieje w przedszkolach i szkołach, zwłaszcza w odniesieniu do działalności wychowawczej i opiekuńczej. Czy taką sytuację można zmienić?
Kazimierz Sroka
GZEAS Kłaj
W przedszkolach i szkołach publicznych, na mocy art. 53 ust 1 ustawy o systemie oświaty, obligatoryjnie działa Rada Rodziców, jako demokratycznie wybrany zespół przedstawicielski rodziców wszystkich wychowanków przedszkola oraz uczniów szkoły. Rada jest organem autonomicznym, niezależnym w swych działaniach od innych organów. Złożona jest z reprezentantów wszystkich grup i klas, po jednym przedstawicielu rad oddziałowych wybieranych w tajnych wyborach na pierwszym zebraniu rodziców uczniów danego oddziału w każdym roku szkolnym. Przepisy ustawy gwarantują rodzicom istotny wpływ na działalność dydaktyczną, wychowawczą i opiekuńczą przedszkola lub szkoły, zapewniając możliwość występowania nie tylko do dyrektora, ale także do innych organów, w tym prowadzącego i sprawującego nadzór pedagogiczny z wnioskami (postulatami poprawy lub zmiany) i opiniami (stanowiskiem) we wszystkich sprawach związanych z funkcjonowaniem placówki. Wystąpienie przez Radę następuje z własnej inicjatywy.
Do najistotniejszych kompetencji Rady Rodziców należy uchwalanie-w porozumieniu z Radą Pedagogiczną-programu wychowawczego i programu profilaktyki, co w rzeczywistości oznacza, że Rada Rodziców współdecyduje o wszystkich treściach i działaniach nakierowanych na uczniów w ramach wspomnianych programów. Przedstawiciel Rady uczestniczy w komisji konkursowej na stanowisko dyrektora. Rada może występować do dyrektora z wnioskami o dokonanie oceny pracy nauczyciela lub do organu prowadzącego o dokonanie oceny pracy dyrektora szkoły i wnioski te są wiążące. Jest także ciałem opiniującym szeroki wachlarz spraw dotyczących pracy szkoły, między innymi harmonogramy poprawy efektywności kształcenia, oceny dorobku zawodowego za okres stażu ustalanej nauczycielom ubiegającym się o wyższy stopień awansu zawodowego przed jej ustaleniem przez dyrektora, projekty planów finansowych składanych przez dyrektora czy kalendarz roku szkolnego. Zgodnie z art. 53 ust. 4 ustawy o systemie oświaty Rada uchwala regulamin swojej działalności, w którym określa między innymi wewnętrzną strukturę, sposoby i tryb podejmowania uchwał, prawa i obowiązki członków czy sposób dokumentowania swojej działalności. O zapisach w regulaminie decydują członkowie Rady przestrzegając zasady, że nie mogą być one sprzeczne z obowiązującym prawem oświatowym i statutem szkoły. Zadania Rady między zebraniami wykonuje prezydium (przewodniczący, zastępca, skarbnik, itp.), którego członkowie najściślej współpracuje z dyrektorem.
Należy wprawdzie ubolewać, że Rada Rodziców nie posiada zdolności prawnej i statusu organizacji społecznej działającej przy szkole (co w rzeczywistości ogranicza jej możliwości reprezentatywne i działalność finansową ), niemniej jednak na chwilę obecną jest to ważny podmiot w systemie oświaty, który, jeżeli tylko chce, może wywierać istotny wpływ na funkcjonowanie przedszkola czy szkoły. Placówki te są przecież własnością lokalnych wspólnot samorządowych, wśród których znaczny udział mają rodzice uczęszczających do nich dzieci i uczniów. To rodzice zatem, w ramach dopuszczonych przepisami prawa, powinni określać oczekiwania edukacyjne w stosunku do przedszkoli i szkół oraz oceniać, czy te oczekiwania są dobrze realizowane. Należy wierzyć, że mimo ogólnej niechęci do działalności obywatelskiej i społecznej, w każdej gminnej placówce znajdą się rodzice, którzy pracę w Radzie Rodziców traktować będą jako pasję i wyzwanie a nie przykry obowiązek do spełnienia.
