Transformacja społeczno-ekonomiczna, szybki rozwój nauki oraz technologii informacyjnej, dynamika przemian cywilizacyjnych wyznaczają młodym ludziom wciąż nowe zadania. Zakończona część Projektu Małopolskie Talenty z zakresu KOMPETENCJI PONADPRZEDMIOTOWYCH (SPOŁECZNYCH I UCZENIA SIĘ) to propozycja zajęć przygotowująca młodego człowieka do aktywności w interesującej, nieprzewidywalnej rzeczywistości XXI wieku, w której ważne będą te umiejętności, które wydają się ponadczasowe i mają charakter kluczowy dla sprawnego funkcjonowania w zmieniających się warunkach i sytuacjach.
Program zajęć miał więc za zadanie wspierać potencjał twórczy uczniów, rozwijać to, co w każdym z nich niepowtarzalne i oryginalne, jak również przygotowywać do aktywnego i kreatywnego przystosowania do środowiska. Umiejętne wydobycie potencjału i rozwój uzdolnień uczniów ma realny wpływ na ich dalsze sukcesy w życiu i w pracy. Dlatego celem realizowanego projektu Małopolskie Talenty jest nie tylko stworzenie warunków dla rozwoju kompetencji kluczowych przedmiotowych - języka obcego, nauk matematyczno-przyrodniczych, przedsiębiorczości, ale również tych ponadprzedmiotowych - społecznych i umiejętności uczenia się.
W ramach zajęć ponadprzedmiotowych uczniowie poznali kompetencje społeczne i obywatelskie. Uczyli się współpracy w grupie, integracji. Poznali metody motywujące do działania, dowiedzieli się jak rozwiązywać konflikty, skutecznie się uczyć oraz co robić, aby uniknąć zagrożeń czyhających na nich we współczesnym świecie.
Grupy prowadzone były przez wykwalifikowaną kadrę pedagogiczną ze Szkoły Podstawowej w Kłaju, która została w tym celu przeszkolona przez specjalistów.
Projekt Małopolskie Talenty z zakresu kompetencji ponadprzedmiotowych ukończyło:
- I Etap edukacyjny (klasy VI) – 48 uczniów z naszej Gminy (6 grup po 8 osób każda) – zajęcia prowadziła pani Joanna Świegoda i pani Anna Margielewska;
- II Etap edukacyjny (klasy VII/VIII) – 48 uczniów (6 grup po 8 osób każda) – zajęcia prowadziła pani Marzanna Włodek i pani Marta Kowalska.
Młodzi, zdolni zostali zakwalifikowani do projektu po napisaniu testów w swoich szkołach podstawowych.
Zajęcia z kompetencji ponadprzedmiotowych, w każdej grupie obejmowały 20 godzin, podzielonych na 4 spotkania:
Zajęcia 1. – Poznajmy się. Mam talent.
Zajęcia 2. – Komunikacja. Kreatywnie myślę.
Zajęcia 3. – Uczenie. Pamięć. Notowanie. Motywacja.
Zajęcia 4. – Emocje moje i Twoje.
Celem tego etapu było:
- tworzenie właściwej dla twórczości atmosfery – klimatu bezpieczeństwa psychicznego, otwartości, spontaniczności, odwagi w myśleniu i działaniu,
- kształtowanie umiejętność słuchania innych i rozumienia poglądów, akceptacji różnic między ludźmi,
- pogłębienie integracji i współpracy rówieśniczej – umiejętności wspólnego myślenia i działania, rozumienie i przyjmowanie perspektywy innej osoby,
- zrozumienie zasad ważnych przy realizacji treningu twórczości – zasad i umów dotyczących zachowania w czasie treningu, odroczonej krytyki, akceptacji większości pomysłów, płynności, współdziałania w realizacji celu,
- kształtowanie umiejętności właściwej samooceny, pewności siebie, poczucia skuteczności, odwagi, gotowości do zmiany, samodzielności i odpowiedzialności za myśli, działania i czyny,
- trenowanie gotowości komunikacyjnej – umiejętności słuchania i reagowania na wypowiedzi innych; formułowania myśli (monolog i dialog), skutecznego komunikowania się i adekwatnego do kontekstu wypowiadania się, prowadzenia rozmowy, dyskusji,
- zdobycie umiejętności kontroli i oceny własnych zachowań – szacunku dla własnej pracy i jej wytworów, umiejętności respektowania zasad i reguł,
- rozwijanie zaciekawienia, zaangażowania i motywacji ucznia do procesu tworzenia,
- kształtowanie zdolności dostrzegania problemów – zauważania ich we własnym otoczeniu oraz w skali globalnej, jasnego i konkretnego nazywania problemów,
- stymulowanie i rozwijanie wrażliwości zmysłowej, rozwijanie spostrzegawczości, stymulowanie umiejętności odkrywania, formułowania i rozumienia problemów, rozwijanie procesów uwagi, stymulowanie i rozwijanie wyobraźni oraz płynności, giętkości i oryginalności mylenia,
- rozwijanie umiejętności formułowania pytań, umiejętności oceny gradacji ważności pytań,
- kształtowanie umiejętności analizowania i wyróżniania potrzeb – własnych potrzeb oraz potrzeb, wad i braków otoczenia, konstruktywnie krytycznej analizy dotychczasowych wytworów, idei, sytuacji,
rozwijanie umiejętności stawiania sobie celów i zadań do zrealizowania,
- zaciekawienie problemami otwartymi, co sprzyja podtrzymywaniu i przekształcaniu spontanicznej motywacji poznawczej w motywację wiadomą, pomaga w pokonaniu nieśmiałości, obawy przed nowym, kształtuje umiejętności odkrywania, rozpoznawania i wyrażania uczuć i emocji oraz ich akceptowania,
- wzmożony rozwój ciekawości poznawczej, spontanicznej aktywności, wewnętrznej motywacji, kreatywnych działań głębsze poznawanie i bardziej wszechstronne wykorzystywanie własnego potencjału rozwojowego oraz budowanie pozytywnego obrazu własnego „ja”,
- przeżywanie satysfakcji z własnego działania, osiąganych wyników,
- kształtowanie i doskonalenie umiejętności kluczowych, ponadprzedmiotowych, umożliwiających aktywność badawczą i twórczą ekspresję,
- pełniejsze zaspokajanie indywidualnych potrzeb i oczekiwań, budowanie poczucia przynależności do grupy oraz odpowiedzialności za jej problemy,
- stawanie się coraz bardziej samodzielnymi w wymiarze zarówno indywidualnym, jak i społecznym, zdobywaniu wiedzy i kształtowaniu umiejętności,
- kształtowanie świadomości użyteczności w życiu zdobywanej wiedzy, umiejętności, przekonań i postaw,
- uczenie się godzenia dobra własnego z dobrem innych, odpowiedzialności za siebie z odpowiedzialnością za innych, wolność własną z wolnością innych.
Naszym grupom życzymy pomyślności w rozwijaniu kompetencji kluczowych przedmiotowych - języka obcego, nauk matematyczno-przyrodniczych, przedsiębiorczości.
Anna Margielewska
