RSS

Aktualności

  • Wednesday, 2 September 2015r. Oświata

    Oświata gminna w pigułce - podsumowanie roku 2014

    Opracowanie jest próbą przedstawienia społeczności  lokalnej (wspólnocie samorządowej) jasnego i zwięzłego obrazu gminnej oświaty, a tym samym informacji w jaki sposób gmina wypełnia swoje zadania wynikające z obowiązku organizacji edukacji dzieci i młodzieży. Zamiarem autora jest także zachęcenie mieszkańców gminy-w procesie zarówno demokracji przedstawicielskiej jak i bezpośredniej-do obywatelskiej partycypacji, tj. włączania się w proces współdecydowania o kierunkach lokalnej polityki edukacyjnej.

    Kazimierz Sroka
    GZEAS Kłaj

    Oświata to najważniejsze i największe zadanie gminy.
    Pochylmy się nad nim z należytym szacunkiem.
    Dzieci i uczniowie w gminnym systemie oświaty 

    Uczestnicy procesu edukacyjnego to na ogół dzieci i młodzież w wieku od 2,5 do 16 roku życia uczęszczający do samorządowych przedszkoli, szkół podstawowych i gimnazjów. Ich liczbę, rozmieszczenie i strukturę organizacyjną pokazuje poniższa tabela.

    Tabela 1. Liczba dzieci i uczniów w gminnym systemie oświaty(stan na dzień 1 stycznia i 31grudnia 2014r.)

    Typ placówki

    P/Kłaj

    P/Dąbrowa

    SP/Grodkowice

    ZSO/Brzezie

    ZSO/Kłaj

    ZSO/Szarów

    ZSO/Targowisko

    /p/

    /p/

    /op/

    /sp/

    /op/

    /sp/

    /g/

    /op/

    /sp/

    /g/

    /op/

    /sp/

    /g/

    /op/

    /sp/

    /g/

    Stan:1.01.14

    102

    72

    59

    58

    25

    46

    34

    36

    243

    137

    69

    176

    83

    80

    101

    62

    W placówce

    102

    72

    117

    105

    416

    328

    243

    Ogółem

    1383

    Oddziały

    4

    3

    3

    6

    1

    6

    3

    2

    13

    6

    3

    10

    4

    4

    6

    3

    Stan:31.12.14

    96

    69

    55

    70

    24

    50

    26

    21

    263

    128

    54

    187

    86

    82

    92

    66

    W placówce

    96

    69

    125

    100

    412

    327

    240

    Ogółem

    1368

    Oddziały

    4

    3

    3

    6

    1

    6

    3

    1

    14

    6

    3

    11

    5

    4

    6

    3

    Z zestawienia wynika, że średnie ilości dzieci w poszczególnych typach szkół kształtowała się następująco: przedszkola - 170, szkoły podstawowe - 895, gimnazja - 311.

    Do uczniów wykazanych w tabeli należy również doliczyć tych, których nie widać w systemie, tj. uczęszczających do niepublicznych przedszkoli poza terenem gminy (średnia: 8) oraz dowożonych do szkół ze względu na kształcenie specjalne: 24 dowożonych do placówek na terenie gminy (Grodkowice-4) jak i poza terenem gminy (Kraków-6, Wieliczka-3, Bochnia -1) oraz 4 uczniów dowożonych do szkół i placówek przez rodziców (Wieliczka-3, Kraków-1). Nie uwzględniono natomiast dzieci uczęszczających do funkcjonującego od września przedszkola niepublicznego, które nie generowało skutków finansowych dla gminy i brak jest jeszcze podstaw do oceny jego wpływu na zmianę ilości dzieci w przedszkolach samorządowych.

    Ze względu na drogę uczniów z miejsca zamieszkania do szkoły przekraczającą 3 km w przypadku uczniów SP i 4 km w przypadku G do szkół na terenie gminy dowożonych było średnio ok. 65 uczniów z Łężkowic do Grodkowic (SP) i do Kłaja (G) oraz  z Grodkowic i Łysokań do Szarowa (G).

    Wewnętrzna organizacja przedszkoli i szkół pozwala określić średnią liczebność oddziału/zespołu uczniowskiego dla każdej placówki.

    Tabela 2. Średnia liczebność oddziału/zespołu uczniowskiego w placówkach

    a) w przedszkolach i OP

    Nazwa placówki

    PS

    Kłaj

    PS

    Dąbrowa

    OP

    Kłaj

    OP

    Szarów

    OP

    Targowisko

    OP

    Brzezie

    OP

    Grodkowice

    Średnia liczebność oddziału

     

    24

     

    23

     

    20

     

    20,5

     

    20,3

     

    24,5

     

    19

    b) w szkołach podstawowych i gimnazjach

    Nazwa placówki

    SP Grodkowice

    SP Brzezie

    SP

    Kłaj

    SP Szarów

    SP

    Targowisko

    G

    Brzezie

    G

    Kłaj

    G

    Szarów

    G

    Targowisko

    Średnia liczebność zespołu ucz./klasy

     

    10,7

     

    8

     

    19,6

     

    17,3

     

    16,1

     

    10

     

    22,1

     

    18,8

     

    22

    c) w zespołach szkół(włączono dzieci z oddziałów przedszkolnych)

    Nazwa placówki

    ZSO Brzezie

    ZSO Kłaj

    ZSO Szarów

    ZSO Targowisko

    Średnia liczebność zespołu ucz./klasy

     

    10,3

     

    19,6

     

    18,7

     

    17,8

    Średnia wielkość szkoły podstawowej (z włączeniem oddziałów przedszkolnych) w gminie to 184 uczniów(o 28 więcej niż średnia krajowa), a średnia wielkość gimnazjum – 77 uczniów (o 39 mniej niż średnia krajowa). Średnia liczebność oddziału uczniowskiego dla wszystkich typów szkół wynosiła 18,7. Najwyższa była w przedszkolach i oddziałach przedszkolnych -23,5 (powyżej średniej) w gimnazjach 18 (o 5,2 mniej niż średnia krajowa dla obszarów wiejskich) a najniższa w szkołach podstawowych - 14,62 (o 2,6 mniej niż średnia krajowa dla obszarów wiejskich).Największe zróżnicowanie w liczebności oddziałów obserwuje się w szkołach podstawowych (19,6 – 8) i w gimnazjach (22 – 10). Stosunkowo niewielka średnia dla szkoły w Grodkowicach to efekt funkcjonowania oddziałów integracyjnych.

    Nauczyciele i personel niepedagogiczny

    W celu zapewnienia pełnej realizacji zadań oświatowych w przedszkolach i szkołach zatrudnionych było 143 nauczycieli, przy czym w przeliczeniu na pełny wymiar zatrudnienia  to 127,7 etatu (dotyczy nauczycieli świadczących pracę).

    Tabela 3. Liczba nauczycieli w placówkach (w przeliczeniu na pełne etaty, z godzinami ponadwymiarowymi)

    Nazwa placówki

    PS

    Kłaj

    PS

    Dąbrowa

    ZSO

    Kłaj

    ZSO

    Szarów

    ZSO

    Targowisko

    ZSO

    Brzezie

    SP

    Grodkowice

    Liczba etatów

    (na dzień30.09.2014)

     

    6,2

     

    5,2

     

    41,5

     

    34,5

     

    23,7

     

    16,0

     

    19,7

    Zdecydowana większość nauczycieli posiada najwyższe stopnie awansu zawodowego (dyplomowani, mianowani), mniej niż 20% to nauczyciele kontraktowi i stażyści. Ponad połowa nauczycieli posiada 20-letni i większy okres zatrudnienia a mniej niż 1/5 nauczycieli nie otrzymuje dodatku stażowego.

    Tabela 4. Ilość wychowanków/uczniów przypadających na jeden etat nauczycielski (bez godzin ponadwymiarowych)

    Nazwa placówki

    PS

    Kłaj

    PS

    Dąbrowa

    ZSO

    Kłaj

    ZSO

    Szarów

    ZSO

    Targowisko

    ZSO

    Brzezie

    OP

    Grodkowice

    Uczniowie w przeliczeniu na etat nauczycielski

     

    15,5

     

    13,3

     

    10,2

     

    10,5

     

    10,2

     

    6,5

     

    6,2

    Średnia liczba wychowanków przypadająca na 1 nauczyciela w przedszkolach  oraz w tzw. dużych szkołach w niewielkim stopniu odbiega od średniej krajowej (odpowiednio 18 i 11). Zdecydowanie mniejsza jest w szkołach małych (poniżej 100 uczniów) i wynika na ogół ze specyfiki szkoły (integracja, nauczyciele wspomagający) lub środowiska (odpływ uczniów z obwodu do innych szkół).

    Tabela 5. Struktura zatrudnienia pracowników niepedagogicznych w placówkach oświatowych-etaty

    Placówka

    Zatrudnienie (w przeliczeniu na pełne etaty)

    PS

    Kłaj

    PS

    Dąbrowa

    ZSO

    Kłaj

    ZSO

    Szarów

    ZSO

    Targowisko

    ZSO

    Brzezie

    SP

    Grodkowice

    Zatrudnienie

    (na dzień: 30.09.2014)

     

    3,5

     

    3,0

     

    9,0

     

    8,25

     

    6,5

     

    4,75

     

    4,0

    Ilość pracowników administracyjno-obsługowych ograniczono w szkołach i placówkach do niezbędnego minimum - zarówno pod względem stanowisk jak i wielkości zatrudnienia. W szkołach, które udostępniają komercyjnie hale sportowe/sale gimnastyczne – dodatkowo zatrudnia się pracownika gospodarczego do obsługi. Zadania pracowników obsługowych w niektórych szkołach wykonywane są przez spółdzielnię socjalną, stąd zróżnicowanie wielkości zatrudnienia.

    Warunki organizacji procesu edukacyjnego

    We wszystkich obiektach oświatowych, a w niektórych przypadkach również ich w ich otoczeniu, zostały przeprowadzone gruntowne prace remontowe i inwestycyjne-o tym społeczność lokalna była informowana na bieżąco. Podejmowane działania nastawione były na poprawę stanu bezpieczeństwa dzieci, zabezpieczenie budynków przed dalszymi niepożądanymi działaniami czynników zewnętrznych, poprawę  warunków nauczania i estetyki pomieszczeń.

    Ilość klasycznych środków dydaktycznych w szkołach i placówkach jest wystarczająca. Niedobory natomiast dotyczą nowoczesnych środków przekazu, w tym umożliwiających interaktywne nauczanie (tablice interaktywne, pracownie językowe, pracownie multimedialne, itp.).

    Taki stan sprawia, że ocena warunków, w których odbywa się nauczanie wypada pozytywnie. Natomiast nie w każdej szkole są warunki do prawidłowej organizacji opieki dla dzieci po zakończeniu zajęć dydaktycznych – problem prawidłowej organizacji świetlic szkolnych jest nadal przedmiotem troski władz gminy.

    Ilość i rodzaj realizowanych godzin dydaktycznych i statutowych

    W przedszkolach i szkołach realizowane jest  ponad 2650 godzin zajęć dydaktyczno-wychowawczych tygodniowo, w tym ok. 2150 godzin wynikających z realizacji programów nauczania. Godziny pozadydaktyczne są przeznaczane na wzmocnienie funkcji wychowawczych i opiekuńczych, zwłaszcza w odniesieniu do uczniów potrzebujących- wyrównywanie szans uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych (nauczyciele wspomagający, nauczanie indywidualne, rewalidacja, pomoc psychologiczno-pedagogiczna, itp.), zatrudnienie pedagogów i logopedów, opiekę świetlicową i bibliotekę - to prawie 20 % wszystkich godzin.

    Zajęcia dodatkowe realizowane w szkołach to przede wszystkim koła zainteresowań, zajęcia językowe-konwersacyjne, zajęcia sportowe, zajęcia dydaktyczno wyrównawcze, gimnastyka korekcyjno-kompensacyjna
     i inne. Większość godzin realizowana jest w ramach tzw. „godzin kartowych” (art. 42, ust.2, pkt. 2a KN).

    Dzieci przedszkolne i uczniowie uczestniczyli w różnego rodzaju programach edukacyjno-wychowawczych, profilaktyczno-zdrowotnych, kulturalno-oświatowych i sportowych o charakterze ciągłym. Ich realizacja była związana zarówno z ogólnopolskimi akcjami ogłaszanymi przez ministerstwa lub agendy rządowe, priorytetowymi działaniami lokalnych organizacji i instytucji lub wynikały z działalności statutowej placówek. W ramach programów-we współpracy z innymi organizacjami lub samodzielnie- przeprowadzano w sposób systematyczny i planowany szereg zajęć, akcji, konkursów, spotkań ze specjalistami, itp.

    Efekty uzyskane w procesie edukacyjnym – potwierdzone wynikami egzaminów zewnętrznych

    Tabela 6. Wyniki sprawdzianu za zakończenie nauki w szkołach podstawowych z uwzględnieniem progresji

    Szkoła

    Uczniów zdających

    Stanin dla szkoły

    Średni wynik

    w pkt.

    Progresja

    2013-2014

    Średni wynik

     w %

    Progresja

    2013-2014

    Liczba uczniów

    z wynikiem

    niskim

    średnim

    wysokim

    SP Grodk.

    7

    6

    26,43

    +1,35

    66

    +3%

    1

    4

    2

    SP Brzezie

    9

    5

    24,89

    + 4,54

    62

    + 11%

    4

    4

    2

    SP Kłaj

    41

    6

    26,76

    + 1,84

    67

    +5%

    7

    24

    10

    SP Szarów

    23

    5

    25,77

    +3,58

    64

    +9%

    3

    20

    0

    SP Targ.

    23

    5

    25,17

    +1,42

    63

    +4

    3

    19

    1

    We wszystkich szkołach poprawione zostały wyniki w stosunku do roku ubiegłego, przy czym największy progres, zarówno w wynikach punktowych jak i procentowych, uzyskały szkoły podstawowe w Brzeziu i Szarowie. Mimo lepszych, niż w roku ubiegłym, efektów średni wynik szkół  podstawowych w gminie kształtuje się na poziomie ok. 26 punktów (64% możliwych do zdobycia) , 70% uczniów uzyskuje wyniki na poziomie średnim  i nadal więcej jest uczniów z wynikami niskimi (18) niż z wysokimi (15).

    Tabela 7. Umiejętności - średnie wyniki procentowe w poszczególnych szkołach

    Szkoła

    Średni wynik % ogółem

    UMIEJĘTNOŚCI – wynik %

    czytanie

    pisanie.

    Rozumowanie

    Korzystanie z informacji

    Wykorzystywanie wiedzy w praktyce

    SP Grodk.

    66

    67

    53

    70

    79

    71

    SP Brzezie

    62

    74

    40

    58

    75

    72

    SP Kłaj

    67

    77

    52

    63

    72

    73

    SP Szarów

    64

    75

    40

    59

    82

    78

    SP Targ.

    63

    75

    59

    58

    67

    57

    Poprawione zostały wyniki w zakresie kompetencji: czytanie, rozumowanie, korzystanie z informacji
    i wykorzystanie wiedzy w praktyce. Natomiast we wszystkich szkołach najsłabsze wyniki uczniowie uzyskali w badaniu umiejętności pisania (generalnie poniżej średniego wyniku, niekiedy na poziomie 40%).

    Ogólne wyniki sprawdzianu w szkołach podstawowych gminy są niższe niż średnie wyniki dla powiatu wielickiego  i województwa małopolskiego.

    Tabela 8. Wyniki egzaminu gimnazjalnego w poszczególnych szkołach z uwzględnieniem progresji

     

    G w Kłaju

    G w Targowisku

    G w Szarowie

    G w Brzeziu

    Liczba zdających

    44

    19

    24

    17

    Język polski

    Średni wynik %

    73,1

    70,2

    68,5

    71,3

    Progresja 2013-2014

    +8,8

    +10,2

    +11,3

    +11,1

    Stanin

    7

    6

    5

    6

    Historia i WOS

    Średni wynik %

    62,7

    64,0

    62,5

    56,9

    Progresja 2013-2014

    +13,8

    -2,9

    +7,1

    +3,9

    Stanin

    7

    7

    7

    5

    Matematyka

    Średni wynik %

    52,8

    61,7

    51,5

    53,6

    Progresja 2013-2014

    +8,2

    +4,9

    -7,8

    +1,9

    Stanin

    7

    8

    6

    7

    Przedmioty przyrodnicze

    Średni wynik %

    57,4

    62,8

    52,1

    59,9

    Progresja 2013-2014

    -0,6

    -3,6

    -8,7

    -1,2

    Stanin

    7

    8

    5

    8

    Język angielski-poziom podstawowy

    Średni wynik %

    66,7

    77,0

    74,4

    67,9

    Stanin

    5

    7

    7

    6

    Język angielski-poziom rozszerzony

    Średni wynik %

    41,1

    57,4

    54,6

    42,4

    W porównaniu do roku poprzedniego obserwuje się generalnie poprawę wyników z języka polskiego, historii z WOS  oraz matematyki. Gorzej wyglądają wyniki w zakresie przedmiotów matematyczno-przyrodniczych - tutaj w każdej szkole obserwuje się obniżenie wyniku bezwzględnego. Warte zaznaczenia jest także to, że w większości szkół wyniki lokowane są w wyższych staninach niż w roku ubiegłym, nawet w sytuacji obniżenia wyniku punktowego. Średnie wyniki uzyskane przez uczniów gimnazjów w gminie są w czołówce wyników tego typu szkół w powiecie wielickim.

    Koszty ponoszone na funkcjonowanie placówek oświatowych w gminie

    Zgodnie z obowiązującymi przepisami oświatowymi gmina otrzymała subwencję na uczniów klas I-VI SP i I-III G w łącznej wysokości 8 796 744 zł oraz dotację na dzieci przedszkolne w wysokości 530 299 zł. Środki przekazane z budżetu centralnego do gminy w formie subwencji i dotacji przedszkolnej to łącznie kwota 9 327 043 zł .Ważnym czynnikiem jest także fakt, że do naliczenia subwencji oświatowej nie są brane pod uwagę etaty nauczycieli pracujących w przedszkolach i oddziałach przedszkolnych - koszty ich zatrudnienia w całości ponosi organ prowadzący.

    Natomiast wydatki poniesione przez gminę (bez  żywienia, dotacji celowych na zakup podręczników i materiałów dydaktycznych, „wyprawki”, projektu „Już pływam”, projektu ekologicznego i GZEAS) na utrzymanie sieci samorządowych przedszkoli i szkół w ustalonym kształcie to kwota 11 898 870 zł (ok. 45% wydatków bieżących i ok. 38% budżetu gminy w ogóle). Wynika z tego, że do oświaty gmina dołożyła z własnych dochodów kwotę sięgającą prawie 2 572 000 zł. Dzięki temu sieć gminnej oświaty może funkcjonować w kształcie opisanym powyżej, a warunki nauki i pracy w niewielkich klasach/oddziałach są wręcz komfortowe.

Galeria