Jak wypadliśmy w sprawdzianie i egzaminie zewnętrznym w roku szkolnym 2014/2015? (średnie wyniki szkół podstawowych i gimnazjów w gminie)
Kazimierz Sroka
GZEAS Kłaj
Znamy już ogólnopolskie wyniki sprawdzianu pisanego przez szóstoklasistów na zakończenie szkoły podstawowej oraz egzaminu organizowanego dla uczniów trzeciej klasy gimnazjum. Pierwsze podsumowania i analizy ogólne zachęcają do spojrzenia na wyniki uzyskane przez uczniów naszej gminy.
Sprawdzian na zakończenie szkoły podstawowej- najtrudniejsza matematyka, najłatwiejszy język angielski.
Przystąpienie do sprawdzianu jest warunkiem ukończenia szkoły podstawowej, ale wynik sprawdzianu nie ma wpływu na przyjęcie ucznia do gimnazjum rejonowego; w przypadku wyboru innego wynik może zdecydować o możliwości kontynuowania nauki w wybranej szkole. W tym roku sprawdzian po raz pierwszy był przeprowadzany według nowych zasad. Składał się z dwóch części: pierwsza z nich sprawdzała wiadomości i umiejętności z języka polskiego i z matematyki, w tym wykorzystywanie wiadomości i umiejętności z tych przedmiotów w zadaniach osadzonych w kontekście historycznym lub przyrodniczym, drugą częścią był test z języka angielskiego. Wyniki, także po raz pierwszy, podawane są w procentach, a nie jak do tej pory w punktach. Średnie wyniki uzyskane przez szkoły podstawowe w gminie są porównywalne do średniej krajowej i wynoszą: język polski - 73%, matematyka - 63% i język angielski - 79% (średnie krajowe odpowiednio: 73% - 61% - 78%). W tabeli Nr 1 przedstawiam efekty pracy szkół podstawowych, przy czym ze względu na nową formułę sprawdzianu, porównanie obecnych wyników do tych uzyskanych w roku ubiegłym dotyczy tylko średniego wyniku ogólnego.
Tabela Nr 1.
|
Szkoła
|
Uczniów zdających
|
Wynik średni ogółem
w %
|
Porównanie 13/14
do
14/15
|
Średni wynik
z j. polskiego
w %
|
Średni wynik
z matematyki
w %
|
Średni wynik z
j. angielskiego w %
|
|
SP Grodkowice
|
6
|
63,4
|
-1,6
|
71,4
|
55,0
|
74,2
|
|
SP Brzezie
|
9
|
71,8
|
+9,8
|
72,5
|
71,1
|
81,9
|
|
SP Kłaj
|
47
|
70,8
|
+3,8
|
73,5
|
68,1
|
77,5
|
|
SP Szarów
|
30
|
67,6
|
+3,6
|
72,4
|
62,7
|
81,4
|
|
SP Targowisko
|
13
|
61,7
|
-1,3
|
75,8
|
46,9
|
77,9
|
Największym pozytywnym zaskoczeniem są wyniki uzyskane przez uczniów Szkoły Podstawowej w Brzeziu – szkoła ta-wykazując prawie 10% wzrost- uzyskała najwyższy w gminie wynik ogólny, oraz okazała się najlepsza z matematyki i języka angielskiego, a z języka polskiego zajęła trzecie miejsce. Uczniom i nauczycielom tej najmniejszej naszej szkoły należą się gratulacje za zaangażowanie i konsekwencję w realizacji programu pedagogicznego, przejawiające się także coraz liczniejszym udziałem szkoły w organizowanych przedsięwzięciach i akcjach, a tym samym coraz lepszą rozpoznawalnością na forum gminy i powiatu.
Jak zwykle na dobrym poziomie prezentuje się Szkoła Podstawowa w Kłaju, która w rankingu zajmuje drugą pozycję i również wykazuje wzrost w stosunku do średniego wyniku roku ubiegłego (+3,8%). Rysą na wizerunku szkoły jest tylko wynik z języka angielskiego, w którym uczniowie nawet nie przekroczyli średniej krajowej. Kolejne sprawdziany pokażą, czy należy niepokoić się tą sytuacją i podejmować działania naprawcze, czy był to tylko incydentalny „wypadek przy pracy”.
Lepiej niż w roku ubiegłym (wzrost o 3,6%) zaprezentowała się także Szkoła Podstawowa w Szarowie, która „wykręciła” trzeci wynik w gminie, przy czym z języka angielskiego zajęła drugą lokatę, a wyniki z matematyki i języka polskiego - zbliżone do średniej krajowej - należy uznać za co najmniej zadowalające.
O ile zrozumiałe i uzasadnione są efekty pracy Szkoły Podstawowej z Oddziałami Integracyjnymi w Grodkowicach, do której uczęszczają uczniowie objęci specjalną organizacją nauki, o tyle trudno będzie zaliczyć do sukcesów tegoroczne wyniki Szkole Podstawowej w Targowisku. Po raz pierwszy od kilku lat szkoła zanotowała spadek (-1,3%) i w klasyfikacji ogólnej zajęła ostatnie miejsce w gminie. Wyjaśnieniem sytuacji nie jest duża ilość uczniów z zaświadczeniami o dysleksji, o czym świadczy choćby wysoki, najlepszy w gminie, wynik z języka polskiego. Uczniowie tej szkoły szczególnie słabo wypadli z matematyki, uzyskując wynik prawie o 15% niższy niż średnia krajowa, co w konsekwencji przeważyło o pozycji szkoły. Tak zróżnicowane wyniki wymagają wnikliwej analizy i muszą być przedmiotem refleksji nauczycieli i dyrekcji szkoły oraz powinny zaowocować podjęciem odpowiednich działań korygujących przebieg procesu nauczania.
Wprawdzie najważniejsze są wyniki indywidualne uzyskiwane przez uczniów, ale generalnie należy stwierdzić, że średnie wyniki naszych szkół podstawowych-ustalone wszakże na podstawie osiągnięć indywidualnych, aczkolwiek zróżnicowane przedmiotowo (np. matematyka 71,1-46,9%) i obszarowo (np. Targowisko: najwyższy z j. polskiego i najniższy z matematyki) należy uznać za zadowalające, ale nie satysfakcjonujące. Dla jednych szkół powinny być wyzwaniem do utrzymania osiągniętego poziomu, dla drugich dążeniem do lepszej efektywności i jakości pracy.
Egzamin gimnazjalny – powoli zajmujemy pozycję lokalnego lidera
Egzamin gimnazjalny składał się z trzech części: humanistycznej-obejmującej język polski oraz historię i wiedzę o społeczeństwie; matematyczno-przyrodniczej oraz językowej, w której uczniowie zmagali się z językiem angielskim i nienieckim na poziomie podstawowym i rozszerzonym. Wyniki podawane są również w procentach a dodatkowo, po raz pierwszy w tym roku, indywidualny wynik każdy uczeń mógł umieścić na tzw. skali centylowej- pokazującej jaki jest odsetek uczniów, którzy uzyskali taki sam lub niższy wynik.
Efekty pracy gimnazjów w naszej gminie-potwierdzone średnimi wynikami uzyskanymi przez poszczególne szkoły- są na ogół wyższe niż innych szkół w regionie i w Polsce. Średnie wyniki gminy dla poszczególnych przedmiotów przedstawiają się następująco: j. polski - 68,7%, historia i wos - 69,9%, przedmioty przyrodnicze - 58,9%, matematyka - 60,0%, j. angielski (podst.) - 70,9%, j. angielski (rozsz.) - 50,9% i j. niemiecki (podst.) - 70,4%. Wyniki te sytuują nas na pierwszym (j. polski, przedmioty przyrodnicze, matematyka, j. niemiecki-rozszerz.) lub drugim (historia i wos, j. angielski – podst. i rozszerz.) miejscu w powiecie wielickim i powodują, że zdecydowanie przewyższamy średnie wyniki województwa małopolskiego i kraju (przykładowe średnie krajowe dla gimnazjów, w tym wiejskich: j. polski - 62/60%, matematyka - 48/46%, p. przyrodnicze - 50/48%, historia i wos - 64/62%, j. angielski - podst. - 67/61%).
W tabeli Nr 2 zestawiam wyniki naszych gimnazjów oraz pokazuję progres/regres obecnych wyników do tych uzyskanych w roku ubiegłym.
Tabela Nr 2.
|
|
G w Kłaju
|
G w Targowisku
|
G w Szarowie
|
G w Brzeziu
|
|
Liczba zdających
|
38
|
26
|
32
|
6
|
|
Język polski
|
|
Średni wynik %
|
68,8
|
63,7
|
73,3
|
64,6
|
|
2013/14 do 2014/15
|
-4,3
|
-6,5
|
+4,8
|
-6,7
|
|
Historia i WOS
|
|
Średni wynik %
|
73,4
|
66,8
|
68,6
|
67,7
|
|
2013/14 do 2014/15
|
+10,7
|
+2,8
|
+6,1
|
+10,8
|
|
Matematyka
|
|
Średni wynik %
|
64,1
|
47,7
|
67,9
|
46,0
|
|
2013/14 do 2014/15
|
+11,3
|
-8,3
|
+16,4
|
-7,6
|
|
Przedmioty przyrodnicze
|
|
Średni wynik %
|
63,3
|
54,5
|
56,8
|
60,1
|
|
2013/14 do 2014/15
|
+5,9
|
-8,3
|
+4,7
|
+0,2
|
|
Język angielski-poziom podstawowy
|
|
Liczba zdających
|
37
|
26
|
32
|
6
|
|
Średni wynik %
|
75,5
|
73,8
|
70,6
|
69,6
|
|
2013/14 do 2014/15
|
+8,8
|
-3,2
|
-3,8
|
+1,7
|
|
Język angielski-poziom rozszerzony
|
|
Liczba zdających
|
37
|
26
|
27
|
6
|
|
Średni wynik %
|
51,4
|
51,3
|
51,0
|
45,8
|
|
2013/14 do 2014/15
|
+10,3
|
-6,1
|
-3,6
|
+3,4
|
|
Język niemiecki-poziom podstawowy
|
|
Liczba zdających
|
1
|
-
|
5
|
-
|
|
Średni wynik %
|
85,0
|
-
|
67,5
|
-
|
|
2013/14 do 2014/15
|
+18,3
|
-
|
-6,9
|
-
|
Niewątpliwym liderem w gminie jest Gimnazjum w Kłaju uzyskujące pierwsze lub co najmniej drugie wyniki wśród wszystkich gimnazjów. W zasadzie w każdej dziedzinie (poza j. polskim) szkoła odnotowuje wzrost, a nawet może poszczycić się najwyższym wynikiem z j. angielskiego, co jest szczególnie istotne w kontekście wyniku uzyskanego z tego przedmiotu przez uczniów szkoły podstawowej. Takie wyniki to powody do dumy dla dyrekcji szkoły i nauczycieli oraz potwierdzenie dla uczniów uczestniczenia w zorganizowanym na wysokim poziomie procesie edukacyjnym.
Drugie miejsce w naszej klasyfikacji zajmuje Gimnazjum w Szarowie, które przewodzi w nauczaniu
j. polskiego i matematyki i tylko nieznacznie ustępuje w pozostałych przedmiotach. To optymistyczny sygnał, potwierdzający od kilku już lat wysoką efektywność nauczania w tej szkole.
Na trzecie miejsce wysuwa się Gimnazjum w Brzeziu, przy którym należy odnotować niezwykły progres w niektórych przedmiotach. co jest warte podkreślenia ze względu na fakt, iż połowa zdających egzamin uczniów tej szkoły posiada zaświadczenia o dysleksji, a zatem przejawia ograniczenia w nauce. Jeżeli ta zaobserwowana tendencja, także w odniesieniu do wyników uzyskanych przez szkołę podstawową, utrzyma się w kolejnych latach , być może pojawi się nowy kandydat do przewodzenia pod względem poziomu nauczania w gminie.
Gimnazjum w Targowisku uzyskało tym razem wyniki, które lokują je dopiero na ostatnim miejscu w gminie. Takie miejsce jest o tyle zaskakujące, że do tej pory szkoła była na ogół w czołówce i rywalizowała nawet o pierwszą pozycję. Ten spadek w klasyfikacji to efekt bardzo niskich lub niskich osiągnięć uzyskanych na egzaminie przez uczniów w zasadzie z każdego przedmiotu poza językiem angielskim, choć i w tym przypadku zauważa się obniżenie wyników w stosunku do roku ubiegłego. Porównaniu wyników szkoły podstawowej i gimnazjum powinno zmobilizować nauczycieli do poszukiwania innych, skuteczniejszych rozwiązań dydaktycznych a dyrektora ZSO w Targowisku do wprowadzenia rozwiązań korygujących lub naprawczych - umożliwiających szkole osiągnięcie lepszych niż obecnie wyników już w najbliższym roku szkolnym.
Oczywiście zdaję sobie sprawę, że surowe wyniki sprawdzianu i egzaminu, czy nawet załączone komentarze nie uwzględniają wszystkich aspektów i nie oddają pełnego obrazu działalności dydaktyczno-wychowawczej szkół, niemniej jednak pozwalają patrzeć na proces edukacyjny nie z perspektywy indywidualnych osiągnięć uczniowskich ale efektywności pracy szkoły, mierzonej wynikiem zbiorowym uzyskiwanym przez określoną grupę uczniów. Mają natomiast zachęcać do refleksji i podejmowania działań wszystkich zainteresowanych efektami nauczania, w tym w szczególności dyrektorów szkól, nauczycieli, rodziców i samych uczniów. Bo efekty nauczania w dużym stopniu zależą od nakreślonych przez nich celów i determinacji, z jaką dążą do ich osiągania. Wyłaniające się z treści tego artykułu potrzeby powinny zachęcać do nakreślenia w każdej szkole - z udziałem wszystkich podmiotów społeczności szkolnej - strategii, która otworzy nowe perspektywy, ale przede wszystkim zagwarantuje właściwy dla wyzwań przyszłości i pożądany przez uczniów i ich rodziców poziom kształcenia - bo nawet jeżeli jest dobrze, to nie znaczy, że nie może być lepiej.
