Pasztety, śledzie, domowy smalec, bigosy, wędliny, ogórki, grzybki, kołacze z serem i wytrawne, słodkie placki, drożdżowe chałki, ciastka, owoce, kromki ogromnego chleba - to specjały, których można było spróbować podczas biesiady „Starodawne danie” zorganizowanej przez Gminną Bibliotekę Publiczną w Kłaju w poniedziałkowy wieczór 30 września na sali widowiskowej Urzędu Gminy Kłaj.
Dawniej biesiada była wystawną ucztą, na którą zapraszano wielu gości. Tak też było i w tym przypadku. W biesiadzie wzięło udział ok. 130 osób. Na początku wszyscy wysłuchali prelekcji o dawnych dworach istniejących kiedyś w miejscowościach tworzących Gminę Kłaj. Do dzisiaj wszyscy mogą podziwiać dwór Żeleńskich w Grodkowicach, ale oprócz niego istniały także dwory w Brzeziu, Kłaju, Łysokaniach i Łężkowicach. Tereny Gminy Kłaj posiadają wielowiekową i niezwykle barwną historię. Początki osadnictwa sięgają głęboko w czasy średniowiecza, a dwory i zabudowania folwarczne, które je otaczały pozostają najcenniejszymi pamiątkami z przeszłości. Warto dbać o to, by pamięć o nich przetrwała.
Uczestnicy biesiady dowiedzieli się też co gościło na talerzach szlachty podczas dawnych uczt. Niespodzianką były siedemnastowieczne przepisy na bigos, które nie zawierały kapusty lecz zalecały gotowanie różnych rodzajów mięs, siekanych raków czy ryb, a następnie doprawianie ich gałką muszkatołową, przyprawami korzennymi, cukrem i zakwaszanie cytrynami lub octem. Wśród ciekawszych przepisów były też te na pasztety z mięsa przepiórek, kuropatw i skowronków. Dawniej pasztetnicy stanowili osobny zawód, niezwykle ceniony i nieźle opłacany. Dawne przepisy zostały wyszukane przez członków Regionalnego Koła Historycznego „Zadora”.
Podczas biesiady uczestnicy mieli też możliwość spróbować przepysznych słodkich kołaczy z serem, gruszkami oraz tych przyrządzonych na wytrawnie z cebulą i czosnkiem. Zostały one upieczone przez Koło Gospodyń Wiejskich z Kłaja. Panie przyszły na ucztę ubrane w piękne stroje ludowe. Chętnie opowiedziały również zebranym o swoich wypiekach. Krakowskie ubiory: gorsety, spódnice, korale, haftowane koszule prezentowały też panie z Koła Gospodyń Wiejskich w Szarowie. Ucztą dla podniebienia był domowy smalec przygotowany przez Panią Lucynę i Pana Sławka zgodnie z dawnymi recepturami nakazującymi dodać do niego nieco jabłek. Wspaniałe drożdżowe chałki, które w mgnieniu oka znikały z talerzy przygotowała także Pani Edyta. Goście mogli również skosztować śledzi w cebulce i oleju, ucieranych ciast z owocami i ciastek. Wszystkie dania pięknie prezentowały się na stołach udekorowanych przez Panią Maję.
W biesiadzie licznie wzięli udział słuchacze Uniwersytetu Trzeciego Wieku z Kłaja oraz podopieczni Środowiskowego Domu Samopomocy. Podczas biesiady każdy mógł podziwiać naczynia i ozdoby wykonane podczas warsztatów ceramicznych w Galerii Biała w Bochni.
Spotkanie stanowiło część projektu „Biesiada w dawnym dworze” dofinansowanego ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu Narodowego Centrum Kultury: Kultura – Interwencje. Edycja 2024. W jego ramach odbyły się już wspominane wyżej warsztaty ceramiczne, w których wzięło udział 20 osób, warsztaty animacyjne dla młodzieży, przygotowano folder o dawnych dworach Gminy Kłaj oraz zorganizowano grę terenową, w której mogą wziąć udział nawet całe rodziny: „Śladem dworów Gminy Kłaj”. Arkusze gry są dostępne do pobrania na Facebooku oraz na stronie internetowej biblioteki. Każdy kto odpowie poprawnie na pytania może odebrać w bibliotece zestaw upominków.
Małgorzata Balik
