AktualnościNaczelnik Urzędu Skarbowego w Wieliczce przekazuje informacje na temat dochodów zagranicznych.
Polacy wyjeżdżający do pracy za granicę kraju, często mają wątpliwości czy muszą rozliczać się w Polsce z zagranicznych dochodów, także w sytuacji gdy pracodawca pobrał za granicą podatek. Obawiają się bowiem podwójnego opodatkowania tych samych dochodów.
Trzeba pamiętać, że miejsce zamieszkania określa zakres obowiązku podatkowego. Obowiązek podatkowy jest nieograniczony dla tych wszystkich podatników, którzy posiadają miejsce zamieszkania na terytorium Polski. Oznacza to, że podatnicy muszą rozliczać w Polsce całość swoich dochodów, niezależnie od tego gdzie te dochody uzyskali.
Jeżeli osoba mająca miejsce zamieszkania w Polsce uzyskuje przychody z tytułu pracy najemnej wykonywanej za granicą, które są również opodatkowane w drugim państwie, podwójnemu opodatkowaniu zapobiega się poprzez zastosowanie właściwej metody unikania podwójnego opodatkowania, określonej w zawartej umowie międzynarodowej. Umowy te przewidują dwie metody określające obowiązki podatkowe osób wykonujących pracę najemną za granicą:
- metoda wyłączenia z progresją,
- metoda zaliczenia proporcjonalnego.
Przed dokonaniem rozliczenia przychodu z zagranicy za pomocą jednej z tych metod, Podatnik ma prawo pomniejszyć te przychody o równowartość diet z tytułu podróży służbowej za granicą. Pomniejszenie przysługuje za każdy dzień pobytu za granicą, w którym podatnik pozostawał w stosunku pracy w kwocie odpowiadającej 30% równowartości diety z tytułu podróży służbowej za granicą. Można zastosować również odliczenie kosztów uzyskania przychodów w takiej samej wysokości, jak w przypadku pracy świadczonej w Polsce i na takich samych zasadach.
Przychody w walutach obcych należy przeliczyć na złotówki według kursu średniego walut obcych ogłaszany przez NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień uzyskania przychodu.
Metoda wyłączenia z progresją oznacza, że w Polsce wyłącza się z podstawy opodatkowania
dochody osiągnięte za granicą, jednak dla ustalenia podatku należnego od dochodu osiągniętego w
Polsce stosuje się stopę podatku obliczoną dla całego dochodu, tj. łącznie z dochodem osiągniętym w drugim państwie. W tym celu:
- do dochodów ze źródeł przychodów położonych w Polsce dolicza się dochody uzyskane za granicą,
- od łącznej kwoty dochodów oblicza się podatek przy zastosowaniu polskiej skali podatkowej,
- oblicza się stopę procentową podatku (tj: wyliczony podatek od sumy dochodów dzieli się przez łączne dochody podatnika i mnoży przez 100),
- wyliczoną stopę procentową stosuje się do dochodu podlegającego opodatkowaniu w Polsce.
Metodę tę przewidują umowy zawarte m.in. z: Austrią, Chorwacją, Chinami, Cyprem, Czechami, Danią, Estonią, Finlandią, Francją, Grecją, Hiszpanią, Irlandią, Japonią, Kanadą, Litwą, Łotwą, Niemcami, Norwegią, Portugalią, Rumunią, Słowacją, Słowenią, Szwecją, Turcją, Ukrainą, Wielką Brytanią i Irlandią Północną oraz Włochami.
Osoby które uzyskały w roku podatkowym tylko dochód z pracy w tych krajach nie mają obowiązku składania zeznania podatkowego w Polsce. W razie osiągnięcia dochodów ze źródeł położonych w Polsce (np. emerytury, dochodów z pozarolniczej działalności gospodarczej opodatkowanej na zasadach ogólnych) oraz dochodów z pracy wykonywanej np. w Niemczech, przy opodatkowaniu dochodów polskich stosuje się stopę procentową podatku, co wykazuje się na druku PIT-36 wraz z załącznikiem PIT-ZG).
Metoda proporcjonalnego odliczenia oznacza, że dochód osiągany za granicą jest opodatkowany w Polsce, ale od należnego podatku odlicza się podatek zapłacony za granicą. W tym celu podatek oblicza się według polskiej skali podatkowej od całości dochodów podatnika ze źródeł położonych w Polsce i za granicą, a od podatku obliczonego od całości dochodów odlicza się podatek zapłacony za granicą, z tym że odliczenie nie może przekraczać tej części podatku obliczonego przed uwzględnieniem odliczenia, która proporcjonalnie przypada na dochód uzyskany w państwie obcym.
Przy zastosowaniu metody proporcjonalnego odliczenia, obowiązek wykazania w zeznaniu podatkowym PIT-36 oraz załączniku PIT/ZG dochodu uzyskanego za granicą istnieje zawsze, bez względu na to, czy oprócz dochodów z zagranicy podatnik uzyskał w Polsce inne dochody, opodatkowane według skali podatkowej.
Metoda proporcjonalnego odliczenia ma zastosowanie do dochodów uzyskanych m.in. z pracy w Belgii, Finlandii, Holandii, Danii, Islandii, Rosji, Stanach Zjednoczonych, Australii. Metodę tę stosują również podatnicy, którzy uzyskali dochody z pracy wykonywanej w państwach, z którymi Polska nie zawierała umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania.
Metoda odliczenia proporcjonalnego określana jest jako niekorzystna. Jest to spowodowane tym, że przy tej samej wysokości dochodu i podatku zapłaconego za granicą, podatek obliczony według tej metody jest wyższy od podatku obliczonego według metody wyłączenia z progresją. Dla podatników którzy osiągają za granicą dochody, do których ma zastosowanie niekorzystna metoda proporcjonalnego odliczenia, ustawodawca przewidział możliwość zastosowania ulgi abolicyjnej.
W ramach tej ulgi odlicza się kwotę stanowiącą różnicę między kwotą podatku obliczonego metodą proporcjonalnego odliczenia a kwotą podatku obliczonego przy zastosowaniu metody wyłączenia z progresją. W niektórych przypadkach może się okazać, że po zastosowaniu ulgi, podatek należny wyniesie 0,00 zł. Nie wszyscy podatnicy mogą skorzystać z odliczenia ulgi abolicyjnej. Prawo do jej zastosowania mają podatnicy, którzy spełniają łącznie następujące warunki:
- podlegają w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu,
- osiągają za granicą dochody, do których ma zastosowanie metoda proporcjonalnego odliczenia, czyli m.in. w Belgii, Holandii, USA,
- uzyskują za granicą przychody:
- ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej, spółdzielczego stosunku pracy,z działalności wykonywanej osobiście, z działalności gospodarczej,
- z praw majątkowych w zakresie praw autorskich i praw pokrewnych w rozumieniu odrębnych przepisów, z wykonywanej poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej działalności artystycznej, literackiej, naukowej, oświatowej i publicystycznej, z wyjątkiem dochodów (przychodów) uzyskanych z tytułu korzystania z tych praw lub rozporządzania nimi.
Odliczenia od podatku nie stosuje się jednak, gdy dochody z wymienionych źródeł przychodów uzyskane zostały w krajach i na terytoriach stosujących szkodliwą konkurencję podatkową dla celów podatku dochodowego od osób fizycznych.
Osoby, które uzyskują dochody poza granicami kraju, mają również prawo korzystać z odliczeń od dochodu i od podatku na ogólnych zasadach przewidzianych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych. Dotyczy to między innymi wydatków na rehabilitację osób niepełnosprawnych, darowizn, składek zapłaconych na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, jak również ulgi na dzieci. Mogą również skorzystać z możliwości preferencyjnego rozliczenia z małżonkiem. Odliczeniu w zeznaniu podlegają również składki zapłacone do zagranicznych systemów ubezpieczeniowych w państwach członkowskich UE, EOG lub Konfederacji Szwajcarskiej. Jednak odliczeniu od dochodu (przychodu) nie podlegają składki zapłacone na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne w innym państwie, jeżeli podstawą ich wymiaru jest dochód zwolniony od podatku na podstawie umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, których stroną jest Polska, czyli dochód rozliczany metodą wyłączenia z progresją.
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 26.07.1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych ( tekst jednolity Dz.U. z 2012r. poz. 361 z późn.zm.)
Przykład
Sposób obliczenia należnego podatku dochodowego od dochodów osiągniętych ze stosunku pracy przy zastosowaniu metody wyłączenia z progresją przedstawia się następująco:
Wiersz Wyszczególnienie Kwota/stopa procentowa
- Dochód osiągnięty w Polsce 20.000,00 zł
- Dochód osiągnięty za granicą 70.000,00 zł
- Podatek zapłacony za granicą 8.000,00 zł
- Dochód łączny (wiersz 1 + wiersz 2) 90.000,00 zł
- Podatek obliczony według skali podatkowej [(wiersz 4 – 16.270,06 zł 85.528 zł) × 32%] + 14.839,02 zł
- Stopa procentowa podatku (wiersz 5 : wiersz 4) × 100 18,08%
- Podatek należny wyliczony według stopy procentowej (wiersz 1 × wiersz 6) 3.616,00 zł
Przykład
Sposób obliczenia należnego podatku dochodowego od dochodów osiągniętych ze stosunku pracy przy zastosowaniu metody odliczenia proporcjonalnego przedstawia się następująco:
Wiersz Wyszczególnienie Kwota (zł)
- Dochód osiągnięty w Polsce 20.000,00
- Dochód osiągnięty za granicą 70.000,00
- Podatek zapłacony za granicą 8.000,00
- Dochód łączny (wiersz 1 + wiersz 2) 90.000,00
- Podatek obliczony według skali podatkowej [(wiersz 4 – 85.528 zł) × 32%] + 14.839,02 zł 16.270,06
- Limit odliczenia podatku zapłaconego za granicą (wiersz 5 × wiersz 2) : wiersz 4 12.654,49
- Podatek po odliczeniu podatku zapłaconego za granicą (wiersz 5 - wiersz 3) 8.270,06
Przykład ustalenia ulgi abolicyjnej
- podatek należny przy zastosowaniu metody proporcjonalnego odliczenia 8.270,06 zł
- podatek należny przy zastosowaniu metody wyłączenia z progresją 3.616,00 zł
- kwota przysługującej ulgi (8.270,06zł.- 3.616,00zł.) 4.654,06 zł
Miejsce zamieszkania określa zakres obowiązku podatkowego. Obowiązek podatkowy jest nieograniczony dla tych wszystkich podatników, którzy posiadają miejsce zamieszkania na terytorium Polski. Oznacza to, że co do zasady podatnicy muszą rozliczać w Polsce całość swoich dochodów, niezależnie od tego gdzie te dochody uzyskali. Są oczywiście wyjątki od tej zasady.
W ustawie o PIT znajdziemy definicję miejsca zamieszkania (art. 3 ust. 1a). Zgodnie z tą definicją osobą mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest osoba fizyczna, która:
- posiada na terytorium RP centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub
- przebywa na terytorium RP dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.
Jeśli osoba ta wyjechała zatem za granicę jedynie czasowo, bez zamiaru zmiany miejsca swojego zamieszkania, to nadal jest objęta nieograniczonym obowiązkiem podatkowym w Polsce. Jest więc zobowiązana do rozliczenia dochodów osiągniętych za granicą w zeznaniu rocznym, które powinna złożyć w Polsce.
Miejsce zamieszkania podatnika ulega zmianie, jeśli w związku z podjęciem pracy za granicą następuje przeniesienie za granicę ośrodka jego interesów życiowych i nie przebywa on w Polsce dłużej niż 183 dni w roku podatkowym. W takiej sytuacji ulega zmianie rezydencja podatkowa tego podatnika.
Oznacza to, że od momentu zmiany miejsca zamieszkania jest on objęty jedynie ograniczonym obowiązkiem podatkowym w Polsce. Tym samym musi się rozliczyć z polskim fiskusem tylko wtedy, gdy osiągnął w Polsce dochody podlegające opodatkowaniu - i tylko z tych dochodów. Dochody z pracy za granicą rozliczy wyłącznie w kraju, którego został rezydentem podatkowym.
